Page 12 - Gemi Makineleri Siber Kitap
P. 12
Yapım özelliklerine Göre
a. Sıra tipi : Sıralı dört silindir motor (Inline-4, I4 veya L4), dört silindirin de aynı çizgi
üzerinde yer aldığı bir içten yanmalı motor tipi. Sıralı dört silindir motorlarda tek silindir
sırasında yan yana yer alan dört silindir, tek bir krank milini çevirir. Eğimli olarak monte
edilen sıralı dört silindir motorlara "eğik dört silindir" de denir.
Sıralı dört silindirli motorlar mükemmel birincil dengeleri
ve mekanik açıdan basit olmaları sayesinde ekonomik
otomobillerde en popüler motor tipidir.[1] Ancak
motorun ikincil dengesinin zayıf olması, özellikle küçük
hacimli motorlarda düşük seviyede titreşime yol açar.
Motorun büyümesiyle bu titreşimler de arttığı için büyük
hacimli motor tasarımlarında genellikle dörtten fazla
silindir kullanılır.
b. Birbirlerinin karşılarına yatık (Düz, hafif eğik, boksör tipi)
(boxer) ya da diğer adıyla düz motor pistonları yere
paralel olan bir içten yanmalı motordur. Boksör
motorda silindirler tek bir krank milinin her iki tarafına
2 sıra halinde yerleştirilmiş ve böylece tüm pistonların
hareketinin tek bir düzlemde olması sağlanmıştır.
Yatay olarak pistonları karşılıklı olan bu içten yanmalı
motorun patent hakkı 1896 yılında Karl Benz
tarafından alınmıştır. Boksör motorların pistonları
yatay ve karşılıklı dizilmiştir ve krank milleri ortada ve
ortaktır. Ancak çoğu zaman bu motorları başka bir motor tipi olan ve yine pistonları karşılıklı
ama bu sefer zıt dizili olan Zıt pistonlu motorlar ile karıştırırlar. Oysa bu iki motor tipinin en
bariz farkı boksör motorda ortak ve ortada olan krank milinin diğer tipte ayrı (çoğunlukla) ve
dışta olmasıdır.
Dar alanda minimum dirençle maksimum güç alınması için kısa piston kolu kullanımına izin
verir. Fakat yüksek yakıt tüketimi sebebi ile günümüzde pek tercih edilmemektedir.
c. Sıra halinde bir açı ile birleştirilmiş V tipi motor,
silindirlerin krank şaftı üzerinde "V" şeklinde iki sıra
halinde dizildiği motor tipi. Sıralı tip motorlara göre daha
yüksek bir güç/hacim oranına sahip olan bu tip motorlar
nispeten yüksek performans gereken uygulamalarda
kullanılırlar.
Silindirler arasındaki açı benzinli motorlarda 600 veya
900 olabilir , Dizel motorlarda 300 ila 1200 arasında
© 2018 Digital Galaxy Back to Index 11