Page 86 - Gemi Makineleri Siber Kitap

3. BÖLÜM: GÜVERTE MAKİNELERİ

1. Gemi yüklerinin yüklenmesinde ve boşaltılmasında kullanılan vinçler ve kreynler
2. Çıpa ve ona bağlı zincirin fundo ve vira edilmesinde ve palamarlar için kullanılan demir
ve halat ırgatları
3. Can salı ve can filikalarının mayna-virasında kullanılan filika motorları (filika vinçleri)
4. Dümen Makine donanımları
5. Ambar kapak açma- kapama sistemleri
6. Roro gemileri Baş – Kıç Kapaklar
7. Roro Gemileri Yük Asansörleri

3.1 Vinçler
Gemilerin yükleme - tahliye sistemleridir. Taşınan yükün, kumanyanın, hortumların, can
kurtarma filikalarının aktarılmasında kullanılır.

3.1.1 Vinçler Tanımı ve Görevleri
Gemilerin yüklerini ambarlarına alabilmeleri ve ambarlarından kısa sürede
boşaltabilmelerinde vinçler kullanılır. Vinçler, geminin boşaltma ve limanda kalma süresini
azaltır. Dolayısıyla geminin yükleme boşaltma masrafları vinçler sayesinde azalır. Bu itibarla
gemi yük vinçlerinin cins, adet ve kapasitelerinin isabetli seçilmesi, rantabilitesinde büyük
rol oynar. Bu sebeple vinçler geminin tahrik sisteminde uygun tipte, ekonomik, emniyetli ve
az personelle idare edilecek şekilde seçilmelidir.

Genel olarak vinçler, yükü indirip kaldıran tek halatın sarıldığı bir tambur, bir devir düşürücü
dişli grubu, bir fren tertibatı ve bir de tahrik edici Makineden meydana gelmiştir.
Ekseriye ana hareket şaftı üzerinde ve uçlarda birer fenerlik bulunur. Bu fenerlikler vasıtası
ile yük bumbalarının hareketi veya gemide lüzumlu çeşitli çekme işleri görülebilir.

Vinçler, hareket şekilleri itibarı ile beş gruba ayrılırlar:

a) El ile hareket ettirilen vinçler: Bu çeşit vinçler, küçük teknelerde kullanılır. Bu
vinçlerin kaldırma gücü 1,5 tondur.

b) Buhar Makinesi ile hareket ettirilen vinçler: Bu çeşit vinçler, bir çift buhar silindiri
8-10 kg/cm2 lik gücü temin ederek çalışır.

c) Hidro-elektrik tesisatı ile hareket ettirilen vinçler: Çalışma prensibi hidrolik
ırgatların aynısıdır. Bu tip vinçler sessiz çalışır. Bu kreynlerde hidrolik motoru
besleyen yüksek basınçlı hidrolik pompalara bir elektrik motoru bağlanmıştır. Bu
elektrik motoru gemi jeneratörlerinden güç alır; fakat bu güç diğer elektrik tipi
kreynlere göre çok daha az miktardadır, çünkü kreynlerin tüm hareketleri hidrolik
güçle sağlanır. Elektrik motorları sadece hidrolik sistemleri harekete geçirmek için
kullanılır. Ekonomik olması ve kullanım kolaylığı başlıca tercih sebebidir.

d) Elektrik motoru ile hareket ettirilen vinçler: Bu vinç genel olarak motorlu, bazı
hallerde de, buharlı Gemilerde kullanılır. Kaldırma gücü 3-5 tondur.Elektrik tipi kreynler,
gelişen teknoloji karşısında artık üstünlüklerini yitirmiş ve pazarını kaybetmiş durumdadır;
ama hâla yaşlı Gemilerde mevcuttur.Bu tip kreynlerde bumbanın hareketi, bumba
cundasında ve operatör kabinin üstündeki dram arsında tel halatlarla ve bu dramın elektrik
gücü ile döndürülmesiyle çalışan mantilya donanımı ile sağlanır. Bu kreynlerin jeneratöre
bindirdiği güç çok fazla olmasına karşın kaldırma kapasiteleri düşüktür, bakımları zordur

© 2018 Digital Galaxy Back to Index 85