Page 20 - Gemi Makineleri Siber Kitap
P. 20
1.4.2 MOTORUN DIŞINDAKİ PARÇALAR :
Motorun dışındaki parçalar,motorun çalışmasına yardım eden sistemlerdir ve yardımına
göre isim alır.
Ateşleme ,Yakıt, Soğutma, yağlama , Şarj ve marş gibi yardımları yaparlar.
Soğutma Sistemi:
Yakıt motorda yandıkça yakıttaki enerjinin 1/3 ü kuvvete çevrilir. 1/3 ü ise hiç kullanılmadan
egzozdan gider ve geri kalan 1/3 ise ısı enerjisine dönüşür.
İçten yanmalı motorlarda herhangi bir tür soğutma sistemi mutlaka gereklidir. Hiç bir
soğutma sistemi bulunmazsa yanan yakıttan açığa çıkan ısıdan parçalar erir ve pistonlar
silindirlerin içinde hareket edemeyecek kadar genişler. Su soğutmalı bir motorun soğutma
sistemi: motorun su kanalları, termostat, su pompası, radyatör ve kapağı, elektrikli veya
kayışlı fan, hortumlar, kalorifer radyatörü ve genleşme kavanozundan oluşur. Yakıt yakan
motorlar büyük miktarda ısıyı açığa çıkarırlar; açığa çıkan ısı 1500 dereceyi bulabilir. Fakat
normal çalışma ısısı 600 derece civarındadır.
Egsoz sistemi ısının çoğunu alır, fakat motorun silindir duvarları, pistonları, ve silindir kapağı
gibi parçalar da büyük miktarda ısıyı emer eder. Eğer motorun bir kısmı çok ısınırsa yağ
tabakasının koruma kabiliyeti kalmaz, yağsızlık da motora büyük hasar verebilir.
Diğer taraftan, eğer motor düşük hararette çalışırsa hiç verimli olmaz, yağ kirlenir, tortular
oluşur, yakıt sarfiyatı ve egzoz emisyonları artar. Bundan dolayı motor ısınana kadar
soğutma sistemi devreye girmeyecek şekilde tasarlanmıştır.
Soğutma sistemleri su ve hava soğutmalı olmak üzere ikiye ayrılır.
Su soğutmalı motorlarda su veya soğutucu sıvı (antifriz) motor bloğu ve silindir kapağındaki
kanallardan dolaşır.
Su motor parçalarıyla dolaylı biçimde temas eder. Parçaların içinden geçerken ortaya çıkan
ısıyı absorbe eder ve radyotörün içinden geçerken tekrar soğur.
1- Radyatör: Su soğutmalı motorlarda soğutma suyuna depoluk eder, sistemde ısınan
suyun soğumasına yardımcı olur.
İçten yanmalı bir motorla çalışan otomobillerde, radyatör soğutma sıvısının pompalandığı
silindir ve motor bloğu boyunca dolaşan soğutma kanalları ile bağlantılıdır. Bu sıvı genelde
etilen glikol (antifriz) ile karıştırılmış sudur.
© 2018 Digital Galaxy Back to Index 19
